Nhà nước ta luôn tôn trọng quyền tự do báo chí, tuy nhiên cũng sẽ xử lý nghiêm minh những kẻ cố tình lợi dụng quyền này để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân

 Tự do báo chí là một trong những quyền cơ bản của các cá nhân ở các nước, không riêng quốc gia nào.

Những năm qua, quyền tự do báo chí ở Việt Nam luôn được Đảng, Nhà nước ta coi trọng, điều này đã được thể hiện trong Điều 10 Hiến pháp năm 1946: “Công dân Việt Nam có quyền: Tự do ngôn luận; tự do xuất bản; tự do tổ chức và hội họp; tự do tín ngưỡng; tự do cư trú, đi lại trong nước và ra nước ngoài”. Những quyền cơ bản này đã được hiến định xuyên suốt trong các hiến pháp và tiếp tục được ghi tại Điều 25 Hiến pháp năm 2013: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp,…. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”.

Hiện nay, Việt Nam có hơn 800 cơ quan báo chí, 6 cơ quan truyền thông đa phương tiện. Số lượng người làm việc trong lĩnh vực báo chí là khoảng 41.000 người, với 21.000 người được cấp thẻ nhà báo. Báo chí đã và đang đóng một vai trò quan trọng, thiết yếu trong đời sống xã hội.

Tuy nhiên, thời gia nqua, bên cạnh những cái nhìn tích cực, hiện nay, ở cả trong và ngoài nước vẫn có những quan điểm lạc lõng cho rằng: “Dưới chế độ đảng trị thì dẫu có cả nghìn tờ báo, kênh phát thanh - truyền hình, báo chí Việt Nam vẫn chỉ là báo chí một chiều, thông tin theo định hướng”; Đảng, Nhà nước Việt Nam “quản” báo chí theo chế độ “đăng ký”, “bị kiểm duyệt”, “hà khắc”...

Như vậy có thể thấy quan điểm của những người phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng thì để có nền báo chí tự do “thực sự”, các nhà báo có quyền thông tin vô hạn độ, “thông tin trong thế giới phẳng không có biên giới, không có vùng cấm”, hay các nhà báo được quyền tự do tư tưởng tuyệt đối trong sáng tạo và công bố tác phẩm và sự thật về tự do báo chí tại một số quốc gia điển hình trên thế giới là như thế nào.

Ở Anh, mọi người có thể công khai diễn thuyết trong trường hợp nhất định và có không gian xác định nhằm tuyên truyền cho chủ trương của mình, thậm chí có thể thóa mạ cả nguyên thủ quốc gia, nhưng nếu có người hô “đả đảo Chính phủ nước Anh”, “đả đảo Nữ hoàng” hoặc tuyên truyền bạo lực cách mạng, thì sẽ bị coi là tội phạm và bị bắt.

Ở Pháp, tự do báo chí được đề cập rất sớm, ngay trong tiến trình cách mạng 1789, Đạo luật đầu tiên của Quốc hội Pháp thời bấy giờ là bản Tuyên bố dân quyền và nhân quyền. Điều 11 của Tuyên bố này đã xác lập quyền tự do báo chí. Tuy nhiên, năm 1881, nền Cộng hòa lần thứ ba của nước Pháp đã ban hành một Đạo luật về tự do báo chí. Đạo luật này, đến nay vẫn cơ bản còn giá trị; cùng với việc công nhận quyền tự do báo chí, Đạo luật 1881 đã xác lập giới hạn trong tự do báo chí, bằng việc đưa ra các định nghĩa về tội phạm báo chí...

Ở Mỹ - nơi được các “nhà dân chủ” xem như một hình mẫu của “thế giới tự do” khi họ viện dẫn Hiến pháp Liên bang Hoa Kỳ quy định Quốc hội không có quyền ban hành văn bản hạn chế tự do báo chí...

Như vậy, không chỉ có Việt Nam mà ở các nước trên thế giới cùng với việc công nhận quyền tự do ngôn luận, tự do tư tưởng, trong Hiến pháp và hệ thống pháp luật trên cơ sở Công ước quốc tế và điều kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, lịch sử truyền thống cũng như sự ổn định, phát triển ở mỗi quốc gia, đều ban hành những quy định pháp lý cụ thể, đưa ra những giới hạn nhất định để bảo đảm việc thực thi quyền con người. Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền của Liên hợp quốc (1948) khẳng định các quyền con người có thể bị hạn chế theo luật định: “Mỗi người đều có nghĩa vụ đối với cộng đồng, trong khi hưởng thụ các quyền về tự do cá nhân, phải chịu những hạn chế do luật định nhằm mục đích duy nhất là bảo đảm việc thừa nhận và tôn trọng đối với các quyền tự do của người khác và phù hợp với những đòi hỏi chính đáng về đạo đức, trật tự công cộng và phúc lợi chung trong một xã hội dân chủ” (Điều 29).

Với những thông tin như trên có thể thấy ở mọi quốc gia trên thế giới, không hề và không thể có nền báo chí nào "tự do tuyệt đối", "tự do vô hạn độ", tất cả đều phải hoạt động và tuân thủ theo pháp luật của nước sở tại và Việt Nam chúng ta cũng không ngoại lệ, không ai có quyền đứng trên luật pháp, lợi dụng quyền tự do báo chí để có thể phát ngôn bừa bãi, để xuyên tạc, chống phá hoặc lợi dụng quyền tự do báo chí trục lợi phục vụ mục đích chính trị cá nhân. Đồng thời, các cơ quan chức năng, quản lý nhà nước về lĩnh vực báo chí đều tôn trọng quyền của mọi người cũng như xử lý những kẻ cố tình lợi dụng để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân./.