Vừa qua, việc tử tù Nguyễn Kim An (SN 1995, quê Tánh Linh, Bình Thuận) trốn khỏi Trại tạm giam Chí Hòa gây xôn xao dư luận. Báo Người Lao Động giới thiệu đến bạn đọc ý kiến của luật sư Lê Nguyễn Quỳnh Thi (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích một số nguyên nhân ảnh hưởng đến việc thi hành án tử hình.
Thi hành án tử hình là hoạt động quan trọng, tước đi quyền sống - quyền
cơ bản và thiêng liêng nhất của con người được ghi nhận trong Hiến pháp. Do đó,
hoạt động này được quy định rất chặt chẽ về trình tự cả trước, trong và sau khi
thi hành án, trong đó có thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi
hành.
Thủ tục xem xét bản
án tử hình trước khi thi hành được quy định tại Điều 367 Bộ luật Tố tụng Hình
sự. Theo đó, sau khi bản án tử hình có hiệu lực pháp luật, hồ sơ vụ án phải
được gửi ngay cho Chánh án TAND Tối cao; bản án phải gửi ngay cho Viện trưởng
VKSND Tối cao.
Hai chủ thể này sẽ tiến hành xem xét, quyết định kháng nghị hoặc không
kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm trong thời hạn 2 tháng. Đồng thời, trong
thời hạn 7 ngày kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, người bị kết án được
gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước
Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số vướng mắc như sau :
Thứ nhất, luật không quy định thời hạn xét đơn ân giảm của Chủ tịch
nước trong trường hợp người bị kết án có đơn xin ân giảm. Theo đó, luật chỉ quy
định thời hạn người bị kết án gửi đơn xin ân giảm cho Chủ tịch nước và Chủ tịch
nước xem xét quyết định ân giảm hay bác đơn xin ân giảm.
Đồng thời, thủ tục
thi hành án còn có thời hạn tiến hành, nhưng luật không quy định thời hạn xem
xét đơn xin ân giảm. Nếu hết thời hạn xem xét kháng nghị mà Chánh án
TAND Tối cao và Viện trưởng VKSND Tối cao không kháng nghị mà Chủ tịch
nước chưa có quyết định về việc xem xét đơn xin ân giảm thì thủ tục thi hành án
tử hình cũng không được thi hành.
Thứ hai, trường hợp bản án tử hình bị kháng nghị theo thủ tục giám
đốc thẩm hoặc tái thẩm mà Hội đồng giám đốc thẩm, Hội đồng tái thẩm không chấp
nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án tử hình thì TAND Tối cao phải thông
báo ngay cho người bị kết án để làm đơn xin ân giảm.
Vậy, thông báo ngay được hiểu như thế nào? Một ngày, hai ngày hay ngay
trong ngày có quyết định của Hội đồng giám đốc thẩm, Hội đồng tái thẩm? Như
vậy, luật còn bỏ ngỏ quy định này dẫn đến khó khăn trong khi thi hành trên thực
tế.
Thứ ba, thời hạn để Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối
cao xem xét quyết định kháng nghị hay không kháng nghị là 2 tháng. Trong thời
gian đó, nếu đã ra quyết định kháng nghị hoặc quyết định không kháng nghị thì
các chủ thể này có quyền thay đổi hay không?
Hiện nay, luật chưa có quy định về vấn đề này nhưng trên thực tế đã có
trường hợp rút quyết định không kháng nghị giám đốc thẩm? Do đó, để tạo tính
pháp lý cho hoạt động này, cần bổ sung quy định có liên quan
-Người Lao Động-
Đăng nhận xét