Cái giá cho sự chủ quan, tự do kiểu Anh khi có tới 30.000 ca nhiễm nCoV mới mỗi ngày

 Hôm 23/8/2021, gần 60.000 cổ động viên lấp kín sân vận động Emirates tại London, giữa lúc Anh ghi nhận hơn 30.000 ca nhiễm nCoV mới mỗi ngày.

Đại dịch Covid-19 tại Anh dường như đang trong giai đoạn mới kỳ lạ, khi công chúng quyết định tiếp tục cuộc sống như bình thường bất chấp virus vẫn không ngừng lây nhiễm. Ngoài những trận bóng đá chật kín người hâm mộ, các vở kịch và lễ hội âm nhạc cũng được nối lại. Đông đảo người dân không tuân thủ quy định đeo khẩu trang trên phương tiện công cộng.

"Mọi người có vẻ không quan tâm đến tỷ lệ lây nhiễm thực sự cao hiện nay. Dường như công chúng đang chấp nhận rằng đây là cái giá của tự do", Tim Spector, giáo sư dịch tễ học di truyền tại King's College London, đánh giá.

Theo bình luận viên Mark Landler và Stephen Castle của NY Times, tâm lý bình thản có thể xuất phát từ thực tế là tỷ lệ lây nhiễm của Anh cao nhưng chưa đến mức giới chức dự đoán khi dỡ bỏ hầu như toàn bộ biện pháp phòng chống Covid-19 tháng trước.

Tỷ lệ tiêm chủng Covid-19 hàng đầu thế giới, với gần 80% dân số trưởng thành đã được tiêm đầy đủ, và số ca nhiễm nghiêm trọng khá thấp cũng có khả năng nằm trong số các lý do. Trong khi đó, một số người dường như đơn giản là đã quá mệt mỏi sau 17 tháng tràn ngập những cảnh báo và các đợt phong tỏa đầy ngột ngạt.

"Cảm giác như cuối cùng chúng tôi cũng có thể thở phào, bắt đầu nỗ lực lấy lại những gì đã mất", Devi Sridhar, giám đốc chương trình y tế cộng đồng toàn cầu tại Đại học Edinburgh, cho biết.

Số ca nhiễm nCoV mới giờ đây trở thành số liệu bớt quan trọng hơn so với những giai đoạn trước, bởi tỷ lệ ca nhiễm nhập viện đã thấp hơn rất nhiều. Anh hôm 24/8 ghi nhận 970 ca nhập viện, trong khi con số này vào ngày 12/1, đỉnh điểm của làn sóng đại dịch gần đây nhất, là 4.583.

Bất chấp những dấu hiệu tích cực, Anh được cho là vẫn đối mặt hàng loạt thách thức nghiêm trọng, bao gồm số ca nhập viện và tỷ lệ tử vong vì Covid-19 vẫn tăng. Số ca nhập viện tuần trước đã tăng 6,7% so với 7 ngày trước đó, trong khi số trường hợp tử vong tăng 12,3%, với 133 ca hôm 28/8.

Do còn những bệnh nhân mắc các bệnh khác, các bác sĩ cho rằng việc xử lý làn sóng bệnh nhân Covid-19 tiếp theo sẽ không hề dễ dàng với Cơ quan Y tế Quốc gia Anh (NHS).

"Chúng tôi nhận thấy số ca nhiễm ngày càng tăng và đang một lần nữa phải chịu rất nhiều áp lực. Toàn bộ ca nhiễm tại bệnh viện của tôi đều là những người chưa tiêm chủng dù đủ điều kiện", Susan Jain, chuyên gia gây mê và điều trị tích cực tại Bệnh viện Đại học Homerton ở Đông London, cho biết.

Chính phủ Thủ tướng Boris Johnson không đề cập nhiều về tình trạng số ca nhập viện gia tăng, hoặc diễn biến đại dịch trong vài tuần gần đây. Họ dường như cảm thấy nhẹ nhõm khi những dự đoán ảm đạm hơn đã không xảy ra, lập luận rằng chiến lược của họ đã được chứng minh, với tình trạng lây nhiễm virus có thể được kiểm soát nhờ thành công của chiến dịch tiêm chủng.

Tuy nhiên, giới phê bình đánh giá con số khoảng 100 trường hợp tử vong mỗi ngày không có gì đáng tự hào. Hơn nữa, họ chỉ ra rằng việc Anh triển khai tiêm chủng Covid-19 từ sớm đồng nghĩa với tác dụng của vaccine đang phai dần. "Đây là một trạng thái bình thường mới đầy u ám", Gabriel Scally, giáo sư thỉnh giảng về y tế cộng đồng tại Đại học Bristol, nhận xét.

Thêm vào đó, bất chấp chương trình tiêm chủng được triển khai rộng rãi, Anh chưa đạt đến mức độ miễn dịch cao nhất trong cộng đồng, bởi hàng triệu người trẻ vẫn chưa tiêm. Chính phủ Anh chưa quyết định có tiến hành tiêm vaccine Covid-19 cho nhóm 12-15 tuổi hay không, dù cơ quan quản lý y tế đã phê duyệt một loại vaccine cho nhóm này.

"Công tác triển khai vaccine cho người trưởng thành của Anh vô cùng ấn tượng, nhưng với trẻ em và thanh thiếu niên thì thực sự lộn xộn", Camilla Kingdon, hiệu trưởng Cao đẳng Nhi khoa và Sức khỏe Trẻ em Hoàng gia Anh, đánh giá. Trong khi đó, Anh sắp tái mở cửa trường học vào ngày 1/9.

Tình hình tuân thủ các biện pháp giúp ngăn virus lây lan được cho là cũng đang giảm sút, yếu tố mà một số nhà dịch tễ học nhận định là lý do Anh ghi nhận tỷ lệ ca nhiễm nCoV cao hơn so với những quốc gia như Pháp và Tây Ban Nha, nơi số ca nhiễm đang giảm dần.

"Tôi có đeo khẩu trang trong không gian kín nơi công cộng, nhưng nhận thấy rất nhiều người không làm vậy. Có thể đây không phải vấn đề lớn, nhưng họ vẫn có khả năng mang virus", Philip Crossley, cư dân thành phố Bradford, cho biết.

Theo dữ liệu khảo sát chính thức, cứ 10 người Anh thì 9 người cho biết họ đã đeo khẩu trang trong vòng 7 ngày qua khi đi ra ngoài. Tuy nhiên, thực tế quan sát cho thấy mức độ tuân thủ thấp hơn nhiều, ngay cả trên xe buýt và tàu điện ngầm ở London, nơi vẫn bắt buộc đeo khẩu trang.

Bên ngoài Phố Downing, một người biểu tình chống phong tỏa tên Simon Parry cho biết anh chưa bao giờ đeo khẩu trang trên các phương tiện giao thông công cộng và chưa bị ai nhắc nhở. Greg Hands, một quan chức chính phủ Anh, cũng từng đăng bức ảnh ông đeo khẩu trang trên tàu điện ngầm, nhưng cho biết chỉ khoảng một nửa hành khách xung quanh tuân thủ quy định này.

Một số nhà phê bình đổ lỗi cho những thông điệp hỗn loạn từ chính phủ, như việc nhiều thành viên đảng Bảo thủ của Thủ tướng Johnson đã bỏ khẩu trang trong phòng họp đông đúc khi thảo luận về vấn đề Afghanistan, dù chính phủ khuyến cáo người dân nên đeo khẩu trang trong không gian kín.

Những người phản đối các lệnh phong tỏa lâu nay của Anh vô cùng hoan nghênh việc trở lại trạng thái bình thường. Tuy nhiên, một số người cảnh báo mối đe dọa có thể dễ dàng trỗi dậy giữa niềm vui tự do và cảm giác an toàn.

"Nỗi căng thẳng đã trôi qua, nhưng nó sẽ trở lại nếu xuất hiện một làn sóng lây nhiễm mới. Khi đó, chúng ta sẽ rơi vào tình huống mà ngay cả vaccine cũng không giúp được gì. Vậy đâu là lối thoát?", Jonathan Sumption, cựu thẩm phán Tòa án Tối cao Anh, đặt câu hỏi.