Lợi dụng khả năng lan truyền nhanh chóng của các trang mạng xã hội Facebook, Twitter,... một số người đứng sau các tin tức sai lệch, giả mạo đang đưa chúng tiếp cận đông đảo người dùng hơn chỉ trong tích tắc để kiếm lợi. Nếu không có kỹ năng, kiến thức đầy đủ, người dùng mạng xã hội rất dễ rơi vào những cái bẫy thông tin đó.
Việc
tiếp thu những thông tin sai lệch này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân
người đọc, mà một khi đã được phát tán rộng rãi, nó có thể gây ra những hậu quả
khôn lường. Dù Luật An ninh mạng ở Việt Nam chính thức có hiệu lực từ đầu 2019
nhưng thực tế vẫn chưa thể kiểm soát triệt để các trang tin giả mạo, tin đồn,
tin xấu độc trên Internet, mạng xã hội.
Vì
vậy, mỗi người cần trang bị cho mình những kỹ năng, kiến thức cần thiết để nhận
rõ thông tin đúng sai trên Internet, mạng xã hội. Nhưng, làm thế nào để phân
biệt được thông tin đúng sai? Nguồn gốc và mức độ tin cậy của thông tin là
những điều cần biết rõ.
1. Thứ
nhất, dựa vào tên miền.
Các
chuyên gia khuyến cáo, người đọc tin trên Internet, mạng xã hội trước tiên hãy
kiểm tra phần tên miền của trang đó. Ví dụ, tên miền của google.com là đuôi
com. Những tên miền thường gặp như: com, info, net, org… Đây là những tên miền
phổ biến trên Internet. Bất cứ cá nhân hoặc tổ chức nào cũng có thể mua và sở
hữu những tên miền này, nên chúng ta phải thật cẩn trọng với tin tức từ những
trang web kết thúc bằng đuôi này. Theo đó, cần xem xem họ trích nguồn thông tin
từ đâu, cơ sở thông tin của họ từ ai. Ví dụ trang của Việt Tân thì nguồn thông
tin của họ theo ý chí chủ quan của số cá nhân phản động, phiến diện, họ không
cần thiết và không cần biết về trách nhiệm đối với thông tin họ đưa ra, nhất là
những bài viết thể hiện rõ ý muốn chống phá Đảng, Nhà nước Việt Nam. Những
trang thông tin kiểu này cần được lật tẩy để loại trừ.
Với
tên miền có đuôi như vn, au, ca… là những tên miền thuộc cấp quốc gia (vn của
Việt Nam, uk của Anh, au của Úc, ca của Canada,…). Để có thể sở hữu những tên
miền loại này, người mua cần phải cung cấp đầy đủ giấy tờ hợp pháp và đáp ứng
đủ các tiêu chí của quốc gia đó. Cho nên những nội dung đăng trên những website
sử dụng các loại đuôi này có mức độ tin cậy cao hơn những website có đuôi loại khác.
Đối
với đuôi edu, gov là loại dành riêng cho các tổ chức giáo dục đào tạo và các tổ
chức chính phủ. Chúng ta có thể tin tưởng và chia sẻ những nội dung thông tin
đăng tải trên các trang này.
2. Thứ
hai, sử dụng Google Images là một cách để lật tẩy tin giả.
Những
phần mềm chỉnh sửa hình ảnh như Photoshop (Adobe) đang bị lạm dụng nhằm xóa
nhòa lằn ranh giữa thật và giả. Đôi khi rất khó nhận biết một hình ảnh đã qua
hậu kì nếu chỉ nhìn sơ lược, người chỉnh sửa có trình độ cao, hoặc kích cỡ hình
ảnh không đủ lớn.
Việc
có nhiều trang web cũng sử dụng hình ảnh đó nhưng với những nội dung khác nhau
thì chúng ta cũng nên đặt nghi vấn về nguồn gốc bài viết. Hiện nay, Google
Images có chức năng tìm kiếm hình ảnh có thể phần nào giúp xác minh độ tin cậy
của các bức hình trên Internet. Bằng cách bấm chuột phải vào tấm hình đáng ngờ
và chọn “Search Google for image”, kết quả phần “Pages that include matching
images” sẽ hiển thị những trang web có chứa hình ảnh tương tự tấm ảnh ta tìm
kiếm. Theo đó, nếu có nhiều trang web cũng sử dụng hình ảnh đó nhưng với những
nội dung thông tin khác nhau thì rất có thể bài viết được lồng ghép hoặc bịa
đặt thông tin có chủ ý kèm lắp ghép ảnh “minh họa lóa” kiểu “râu ông nọ cắm cằm
bà kia”. Thậm chí hình ảnh vừa tìm có điểm khác biệt với những tấm còn lại thì
có thể nó đã được sử dụng kỹ thuật cắt ghép và tất nhiên chúng ta không nên tin
tưởng bài viết đó…
Vì
niềm tin cho chính mình, hãy là một người cập nhật thông tin thông minh, hiểu
biết, trách nhiệm…/.
Đăng nhận xét