“Tín dụng đen” gần như ai cũng biết chứa đựng nhiều rủi ro, nhưng vẫn có không ít người dân vẫn va vào loại hình cho vay nặng lãi này. Có những trường hợp trong đường dây xuyên quốc gia mới bị triệt phá, vay lãi suất vay từ 1.500% đến trên 2100%/năm. Nhiều trường hợp khác lãi “nhẹ nhàng” hơn thì cũng lên đến vài trăm %/năm.
Theo Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn
phòng Luật sư Tinh thông luật, có nhiều lý do dẫn đến tình trạng
người dân dù biết là lãi cao nhưng vẫn quyết định vay tiền.
Trước tiên “app tín dụng đen” thực chất
là một ứng dụng cho vay tín chấp, người vay không cần có tài sản bảo đảm và
người cho vay dựa vào uy tín của người vay về thu nhập và khả năng trả nợ để
cho vay.
“Điều kiện vay qua “app tín dụng đen” dễ
dàng. Khách hàng sẽ được sẽ giải ngân chỉ với điều kiện giấy tờ tùy thân hợp lệ
(CMND/CCCD, số điện thoại,…). Thời gian giải ngân nhanh chỉ trong 1 giờ, hạn
mức cho vay lớn. Với thủ tục cho vay qua app hết sức đơn giản, người vay có thể
vay từ 2-30 triệu đồng mà không cần gặp mặt hay ký giấy tờ. Các đối tượng sẽ
thẩm định danh bạ điện thoại của người vay để xác định tính chính xác, làm căn
cứ cho việc đòi nợ sau này.
Để tiếp thị lôi kéo khách hàng, các app
vay tiền online không được nhà nước cấp phép hoạt động thường xuyên đăng tải
trên mạng xã hội, nhắn tin liên tục để mời chào vay tiền qua các ứng dụng. Các
tài khoản Facebook “vay tiền nhanh toàn quốc”, “hỗ trợ tài chính”, “vay tiền
qua app”, Luật sư Bình lý giải.
Vị
Luật sư đánh giá, thủ đoạn của các đối tượng là rất tinh vi và côn đồ. Trước tiên,
các đối tượng lôi kéo người vay thông qua nội dung quảng cáo đăng tải trên mạng
xã hội, nhắn tin liên tục để mời chào vay tiền qua các ứng dụng. Khi có nhu
cầu, người vay chỉ cần chấp nhận điều khoản về việc người vay tiền đồng ý cho
ứng dụng truy cập vào danh bạ trên điện thoại di động hoặc cung cấp số điện
thoại, họ tên người thân, người quen, lãnh đạo cơ quan đơn vị. Sau khi hoàn tất
các điều kiện, tiền vay sẽ được chuyển vào tài khoản người vay, với mức lãi
suất cho vay cao hơn nhiều so với thông báo khi làm hồ sơ vay, vì vậy, rất dễ
dẫn tới việc người vay tiền mất khả năng trả nợ.
Luật
sư Diệp Năng Bình thừa nhận, hiện nay pháp luật vẫn còn không ít kẽ hở dẫn đến
các nhóm cho vay siêu nặng lãi qua ứng dụng đen online không được cấp phép hoạt
động vẫn tồn tại và gây nhiều bức xúc trong xã hội.
Trước tiên, cho vay “app tín dụng đen”
không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Luật Các
tổ chức tín dụng. Bởi hình thức vay này không được thực hiện từ các tổ chức tín
dụng mà là giao dịch giữa các tổ chức, cá nhân tự phát thông qua việc sử dụng
kết nối dựa trên ứng dụng công nghệ. Thường được giới thiệu là công ty tư vấn
tài chính nhưng lại hợp tác với các tổ chức khác để thu phí tư vấn, phí quản lý
khoản vay… nhằm né quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015.
Tại hồ sơ của khách hàng vay qua “app
tín dụng đen”, có những Điều khoản như thu phí tư vấn hỗ trợ vay vốn…..
đồng/ngày, thu phí quản lý khoản vay ….. đồng/ngày và lãi suất thể hiện 19,9%/năm
(dưới 20%). Có thể thực hiện mà không có chữ ký của người vay, thay vào đó là
một mã số xác nhận (mã OTP) do “app tín dụng đen” tạo ra.
“Với các chiêu thức này, nếu có tranh
chấp giữa bên cho vay và bên vay, cơ quan chức năng rất khó phân xử vì thiếu cơ
sở pháp lý, vì hợp đồng vay tiền chỉ thể hiện thu phí quản lý khoản vay, lãi
suất dưới 20%/năm, đặc biệt là hợp đồng không có chữ ký của người vay. Từ đó,
cơ quan công an rất khó kết luận bên cho vay về tội cho vay nặng lãi”, Luật sư
Bình chia sẻ.
Để ngăn chặn tình trạng này, theo vị
Luật sư, các cơ quan ban ngành như Bộ công an, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và
Truyền thông,… cần tăng cường phối hợp về công tác quản lý nhà nước về an toàn
thông tin, an ninh mạng, an ninh tài chính, tiền tệ; kiểm tra, xử lý các dịch
vụ cho vay nặng lãi trực tuyến. Tập trung phát hiện, xử lý các tổ chức, cá nhân
liên quan hoạt động “tín dụng đen”, nhất là hoạt động của một số doanh nghiệp
nước ngoài thuê người Việt Nam đứng tên hoạt động cho vay lãi nặng trực tuyến,
“vay qua app” trên các thiết bị điện tử.
“Ngân hàng Nhà nước tham mưu xây dựng
văn bản quy phạm pháp luật quản lý loại hình công ty cho vay trực tuyến, vay
ngang hàng. TAND Tối cao cần sớm ban hành nghị quyết hướng dẫn áp dụng thống
nhất pháp luật trong xét xử tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, Luật
sư Bình kiến nghị.
CAND
Đăng nhận xét