TIẾNG CHUÔNG

          Sau khi Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tập kích tên lửa vào căn cứ có lính Mỹ đồn trú ở Iraq rạng sáng 08/01/2020, nhiều người lo ngại về nguy cơ chiến tranh quy mô lớn nổ ra ở Trung Đông. Nhưng Tehran thể hiện rằng động thái này là phản ứng có tính toán, thỏa mãn được dư luận trong nước sôi sục đòi trả thù cho tướng Qassem Soleimani, nhưng không gây ra chiến tranh toàn diện với Washington.

          Ngoại trưởng Iran Javad Zarif viết trên Twitter sau đòn tập kích rằng Tehran đã "hoàn thành cuộc trả đũa" nhằm mục đích tự vệ theo Hiến chương Liên Hợp Quốc và "không tìm kiếm sự leo thang hay chiến tranh, nhưng sẽ tự bảo vệ mình trước mọi cuộc xâm lược".

          Phát biểu trước những người ủng hộ, lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei mô tả cuộc tập kích là "cú tát vào mặt" chính quyền Trump, đồng thời yêu cầu lực lượng Mỹ rời khỏi Trung Đông và ca ngợi Soleimani là người "dũng cảm, suy nghĩ thấu đáo, thận trọng" trong cả chính trị và quân sự.

          Trong khi phía I ran tuyên bố đã bắn tến lửa vào các căn cứ quân sự của Mỹ ở I rac và tiêu diệt khoảng 80 binh sĩ Mỹ, thì ngược lại phía Mỹ tuyên bố là không có thương vong trong cuộc tập kích.

          Ngày 08/01/2020 phát biểu tại Nhà trắng Tổng thống Donald Trump cho rằng Iran đã "xuống nước". Thay vì tuyên bố tung ra bất kỳ hành động quân sự nào, Trump thông báo ông sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran.

          Như vậy có thể thấy phát biểu của Trump được coi là động thái xuống thang căng thẳng và tháo ngòi nổ xung đột. "Trump không muốn một cuộc chiến không hồi kết", thượng nghị sĩ Rand Paul viết trên Twitter. "Tôi hy vọng tình hình sẽ tiếp tục xuống thang và có thêm các nỗ lực ngoại giao".

          Cả Mỹ và Iran đều không muốn chiến tranh xảy ra. Các chuyên gia quân sự và an ninh nói rằng một cuộc chiến với Iran sẽ đe dọa những tàu chở dầu đi qua eo biển Hormuz, các trạm xăng ở Kansas, các khách sạn và trung tâm thương mại ở Paris cho đến những nhà thờ Hồi giáo ở UAE.

          Mặc dù Mỹ có sức mạnh quân sự chính quy vượt trội so với Iran, Tehran có nhiều phương án đáp trả trong trường hợp xung đột nổ ra. Họ có thể tấn công các nhà máy dầu của Arab Saudi hoặc đóng cửa eo biển Hormuz, đánh chìm một hoặc hai tàu chở dầu. Kịch bản đó sẽ khiến giá dầu và khí đốt thế giới tăng vọt, làm suy yếu nền kinh tế toàn cầu.

          Nhiều chuyên gia phân tích và cho việc cả Tehran và Washington đều quyết định xuống thang căng thẳng không có nghĩa là thế đối đầu giữa hai bên sẽ chấm dứt. Iran chỉ thể hiện họ đã hoàn thành đòn trả đũa trực tiếp từ lực lượng vũ trang của mình. Iran hậu thuẫn cho mạng lưới dân quân rộng lớn ở khắp Iraq, Syria, Lebanon, Yemen và những lực lượng ủy nhiệm này có thể trả đũa thêm Mỹ trong tương lai. Iran cũng có thể ra các đòn tấn công bất đối xứng, đặc biệt là tấn công mạng, chống lại lợi ích của phương Tây.

          Và một điều quan trọng là sau vụ Mỹ ám sát tướng của I ran và phía I ran phóng tên lửa vào căn cứ quân sự của Mỹ thì đến thời điểm này hai bên vẫn chưa có động thái gì cho thấy sẽ có sự trả đũa hay tấn công quân sự trước mắt mà mới chỉ là những tuyên bố, phát biểu kiểu như là đã hài lòng với những gì đề ra. Vì cả hai đều biết rằng bước vào cuộc chiến thì dễ nhưng để rút chân ra khỏi cuộc chiến mới khó hơn nhiều.

TH.