Bất kỳ ai có một chiếc điện thoại có kết nối Internet đều có thể cập nhật từng phút diễn biến liên quan xung đột vũ trang đang diễn ra tại Ukraine.
Trên
các nền tảng mạng xã hội, số lượng bài đăng vượt ra khỏi khả năng xử lý hay
kiểm tra thông tin của nhà quản lý. Các dạng bài này pha trộn đủ loại thông
tin: thật, giả, sai lệch ngữ cảnh và cả thông điệp tuyên truyền.
Dưới
đây là một số cách thức cơ bản để người đọc có thể tỉnh táo không chia sẻ những
thông tin sai lệch liên quan cuộc khủng hoảng địa chính trị này:
1. Hãy
chậm lại
Đừng
vội ấn nút Share (chia sẻ). Phương tiện truyền thông xã hội được xây dựng để
người dùng nhanh chóng chia sẻ các nội dung mà chưa chắc họ đã kịp đọc xong.
Cho dù 1 video trên TikTok, Tweet hay YouTube có sức tàn phá, kinh ngạc hay
đáng phẫn nộ thế nào, bạn cũng nên chậm lại trước khi đưa nó vào mạng lưới của
mình. Hãy giả định mọi thứ cần phải nghi ngờ cho tới khi xác nhận được tính xác
thực của nội dung đó.
2. Kiểm
tra nguồn
Trong
cuộc xung đột vũ trang trên thực địa, cả hai bên đều tung ra nhiều thông tin
gây nhiễu. Người đọc nên tiếp cận từng bài đăng với thái độ hoài nghi, khi rất
nhiều chuyên gia chính trị, các nhân vật nổi tiếng trên Internet cũng đang đăng
những thông tin không chính xác.
Ngay
cả khi người đăng là người có chuyên môn hay một chuyên gia, cũng cần nhớ rằng
phải có sự xác nhận từ nhiều nguồn khác nhau. Dấu tích xanh (chứng nhận tài
khoản chính chủ) cũng không khiến nội dung được đăng từ tài khoản đó trở nên
đáng tin cậy trong trường hợp này.
Hãy
cảnh giác với những thứ kiểu như các ảnh chế từ chụp màn hình khi chúng có thể
tạo ra phản ứng cảm xúc đặc biệt mạnh. Thông tin biến dạng có thể là mồi nhử để
người đọc lan truyền nội dung sai lệch.
3. Xây
dựng “bộ sưu tập” nguồn tin đáng tin cậy
Tự
thực hiện kiểm tra mọi nội dung và tài khoản trên mạng xã hội là 1 việc làm cực
kỳ tốn thời gian và công sức, đặc biệt trong bối cảnh thông tin mới ồ ạt đến từ
nhiều nguồn. Thay vào đó, hãy xem xét thông tin đăng tải trên các tổ chức tin
tức chính thống, hợp pháp do họ có chuyên gia và thường chỉ đăng tải video,
hình ảnh được chụp thực tế, sau khi đã xác minh nguồn gốc.
Một
trong những cách tốt nhất để đọc tin tức nóng hổi về tình hình chiến sự, là
theo dõi các phóng viên đã được xác thực của các cơ sở tin cậy.
Mặc
dù vậy, vẫn cần giữ nguyên tắc thái độ hoài nghi, vì thông tin của truyền thông
các bên có thể mang thông điệp tuyên truyền và nội dung thiên lệch.
4. Tìm
kiếm bối cảnh
Có
thể có hàng ngàn bài đăng hợp pháp liên quan vụ xung đột, gồm cả video thực tế
về quân đội và lời kể của người dân địa phương. Nhưng ngay cả như vậy, thông
tin vẫn có thể gây nhầm lẫn hoặc hiểu lầm. Hãy cố gắng liên hệ tất cả nội dung
trong các bài đăng này với bối cảnh rộng hơn của những gì đang xảy ra. Các
video, tin tức có thể là mảnh ghép hấp dẫn nhất, nhưng chúng không phải toàn bộ
bức tranh. Người đọc sẽ cần kết hợp cả với thông tin cung cấp bởi chuyên gia có
uy tín về chính sách đối ngoại, chiến tranh, lịch sử hay chính trị.
5. “Soi”
video và hình ảnh
Nếu
bạn muốn tìm hiểu sâu hơn những gì bạn thấy, hãy bắt đầu với việc tìm kiếm dấu
hiệu video, hình ảnh đã bị chỉnh sửa, cắt ghép, lắng nghe âm thanh kỹ lưỡng và
dùng một phần mềm bên thứ 3 để kiểm tra. Mặc dù vậy, với các video được phát
trực tiếp (live stream) thì điều này sẽ khó khăn hơn.
Để
kiểm tra hình ảnh, chỉ cần kéo vào ô tìm kiếm hình ảnh trên Google, bạn có thể
xác định hình ảnh này đã từng được lưu hành hay chưa./.
Đăng nhận xét